29 Heilige Lodewijkkerk

Al sinds de middeleeuwen is dit gebouw een halteplaats in het internationale bedevaartverkeer. Getuige hiervan is het beeld uit 1982 van Sint-Jakobus in de voorgevel. In zijn naam wordt door velen nog steeds de tocht naar Santiago de Compostella ondernomen. Zijn mantel is een sint-Jakobsschelp, hun pelgrimsembleem. In de middeleeuwen was dit gebouw immers de kapel van het Sint-Jakobsgasthuis. Na de Reformatie werd de kapel uit 1477 graanpakhuis en een eeuw later saaihal, waar de wollen stof saai werd gekeurd en gemerkt. Tijdens het vierjarige bewind van Koning van Holland Lodewijk Napoleon, de broer van, ontplofte aan het Steenschuur in 1807 een kruitschip. De ontstane leegte, de Ruïne, is nu deels het tegenoverliggende Van der Werffpark. De koning organiseerde hulp en verleende herstelsubsidies, ondermeer voor de nog deels overeind staande kapel. Hij wees deze toe aan de katholieken, die er dankbaar hun schuilkerk aan de Middelstegracht voor verruilden en hun nieuwe kerkgebouw de naam gaven van ’s konings beschermheilige, de kruisvaarder-koning Lodewijk IX. Diens beeltenis is binnen te zien. Het 19e-eeuwse interieur met de Grieks-Romeinse zuilen en het tempelachtige altaarbaldakijn is neoclassistisch. De ranke bovenbouw en spits op een stevige middeleeuwse onderbouw bezorgde de Sint-Jakobstoren de bijnaam ‘Nuffige Juffer’. Het is de enige Leidse kerktoren met een carillon. Het wordt regelmatig bespeeld door de stadsbeiaardier.