Naar inhoud
Verdedigingswerk  

15 Zijlpoort

OMd-info punt: Ingang door de poort, Lage Rijndijkzijde.

Aan het begin van de 17e eeuw was Leiden kleiner dan nu. In het noordoosten lag de grens bij het eind van de Haarlemmerstraat, bij de Haven. Door stadsuitbreiding werd de grens opgeschoven naar de singel. Daar werd in 1667-69 de Zijlpoort gebouwd. Een stadspoort functioneerde van oudsher als verdedigingswerk bij gevaar van buitenaf, maar ook voor het innen van belasting over de ingevoerde waren. Alleen via een stadspoort kon je de stad binnenkomen. De Zijlpoort heeft een representatief uiterlijk dat doet denken aan een Romeinse triomfboog. Door de hoge doorgang kunnen wagens, hoog opgetast met hooi gemakkelijk door de poort Leiden binnenrijden. Vanuit Leiderdorp maken de beelden indruk: de Leidse sleutels worden geflankeerd door twee leeuwen, kanonnen en harnassen. Op de sluitsteen boven de poort zie je de Romeinse god Mars. Zijn tegenhanger aan de stadzijde is Medusa, ook een figuur uit de klassieke mythologie. Boven haar zijn schutterij-attributen (vaandels en een trommel) en de wapenschilden van de regerende burgemeesters te zien. De takkenbossen met bijl (‘fasces’) zijn een klassiek symbool van bestuurlijke macht. Wie goed kijkt, ziet dat het bouwwerk de vorm van een parallellogram heeft, aangepast aan de weg en de wal. Geen enkele hoek was 90 graden en voor de hoeken waren aangepaste bakstenen nodig.

Wist je dat?

… de decoraties aan de Zijlpoort ontworpen zijn door Rombout Verhulst (1624-1698)? Het is dit jaar precies vierhonderd jaar geleden dat deze beroemde beeldhouwer geboren werd. Hij ontwierp ook de decoraties voor het Paleis op de Dam en het praalgraf van Michiel de Ruyter in Amsterdam.

Deel ons

Andere mensen bekeken ook:

20 Museum Het Leids Wevershuis
Middelstegracht 143 , 2312 TV
Zaterdag Zondag
11 Stallen van Van Gend & Loos
Rijnsburgersingel 78 -79, 2316 XZ
Zaterdag Zondag
12 Morspoort
Morsstraat 66 , 2312 BN
Zaterdag Zondag
08 Vm. Vuilverbranding (Ambachtsplein)
Langegracht 70c en 70d, 2312 NV
Zaterdag Zondag